توجه کنید

وادامه مطلب را بخوانید

سرطان ریه: کلیات
سرطان ریه مهم ترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان و زنان است. اما وضعیت همواره اینگونه نبوده
است. پیش از کاربرد گسترده دستگاه های مکانیکی پیچیدن سیگار، سرطان ریه یک بیماری نادر بود. امروزه، تقریباً
90 درصد از مرگ و میر ناشی از سرطان ریه به دلیل کشیدن سیگار اتفاق می افتد، در حالی که گاز رادون و آلودگی
هوا و قرار گرفتن در معرض دیگر مواد شیمیایی نقش کم اهمیت تری در ایجاد این مرگ و میر بر عهده دارند.
داروهایی که به تازگی تولید شده اند برای کسانی که امروزه این بیماری در آنها تشخیص داده می شود امیدواری
تازه ای ایجاد کرده اند.
سیگار کشیدن چگونه باعث ایجاد سرطان ریه می شود؟
سیگار نه تنها پر از مواد شیمیایی سرطان زا است که سیستم دفاع طبیعی ریه را هم خلع سلاح می کند. مجاری
تنفسی دارای آستری از موهای بسیار ریز به نام مژه (مژک) می باشند. این موها با جارو کردن و بیرون راندن
توکسین ها، باکتری، و ویروس ها، از ریه ها محافظت می کنند. دود توتون این مژه ها را فلج می کند و بنابراین آنها
نمی توانند وظیفه خود را انجام دهند، و در نتیجه مواد سرطان زا در ریه جمع می شود.
علائم سرطان ریه
سرطان ریه به طور مخفیانه آغاز می شود. معمولاً در مراحل اولیه این بیماری هیچ علائم یا نشانه های
هشداردهنده ای وجود ندارد. با پیشرفت سرطان ریه، علائمی که ایجاد می شود معمولاً غیراختصاصی بوده و امکان
دارد شامل موارد زیر باشد:
• سرفه ای که برطرف نمی شود.
• درد در قفسه سینه، مخصوصاً به هنگام کشیدن نفس های عمیق
• خس خس کردن سینه یا تنگی نفس
• بالا آوردن بلغم (خلط) خونی
• خستگی
غربالگری سرطان ریه
آیا می توان مراحل اولیه سرطان ریه را ردیابی نمود؟ نوعی اسکن به نام سی تی اسکن مارپیچی (اسپیرال) در ردیابی
مراحل اولیه سرطان ریه در برخی از افراد نویدبخش بوده است، اما مشخص نیست که آیا با استفاده از آن می توان
بیماری را به اندازه کافی زود ردیابی نمود که نجات جان بیماران میسر شود. محققین در حال حاضر مفید بودن این
تست را ارزیابی می کند. یکی از نقاط ضعف این تست این است که سی تی اسکن مارپیچی تعداد زیادی
ناهنجاری های طبیعی موجود در ریه را آشکار می سازد، که امکان دارد این امر به انجام نمونه برداری، نگرانی، و
جراحی غیرضروری منجر شود.
تشخیص سرطان ریه
در اکثر موارد، تا ظاهر شدن علائمی مانند سرفه مزمن یا خس خس کردن سینه که سرطان ریه ایجاد می کند،
به وجود این بیماری مظنون نمی شوند. در این مرحله از بیماری، پزشک به احتمال قریب به یقین دستور می دهد
رادیوگرافی قفسه سینه و یا دیگر تست های تصویربرداری صورت گیرد. همچنین، شاید از بیمار بخواهند خلط بالا
بیاورد تا تست خلط را انجام دهند. اگر هر کدام از این تست ها حاکی از حضور سرطان باشد، به احتمال قریب به
یقین نمونه برداری انجام می شود.
نمونه برداری (بیوپسی) ریه
تومور مشکوکی دیده شود، یا در تست خلط سلول های سرطانی وجود داشته X – اگر در عکسبرداری با اشعه
باشد، از نمونه برداری برای تأیید تشخیص استفاده می کنند. نمونه کوچکی از توده مشکوک را، معمولاً با یک
سوزن، برمی دارند تا زیر میکروسکوپ معاینه نمایند. آسیب شناس با بررسی این نمونه می تواند تعیین نماید که آیا
تومور سرطان ریه است، و اگر سرطان ریه می باشد، از چه نوع است.
انواع سرطان ریه
دو نوع عمده سرطان ریه وجود دارد که با قیافه ظاهری سلول های سرطانی در زیر میکروسکوپ از هم متمایز
می شوند. در بین این دو نوع، سرطان سلول کوچک ریه مهاجم تر است، یعنی اینکه می تواند در مراحل اولیه بیماری
سریع تر به دیگر قسمت های بدن گسترش یابد. سرطان سلول کوچک ریه ارتباطی قوی با کشیدن سیگار دارد و
به ندرت در افراد غیرسیگاری یافت می شود. سرطان سلول غیرکوچک ریه کندتر رشد می کند و رایج تر است، و
تقریباً 90 % از تمام موارد سرطان ریه از این نوع می باشد.
مراحل سرطان ریه
برای توصیف میزان گسترش سرطان در شخص بیمار از مرحله بندی استفاده می شود. سیستم های مرحله بندی
متفاوتی برای دو نوع عمده سرطان ریه وجود دارد. سرطان سلول کوچک ریه به دو مرحله تقسیم می شود که
یعنی اینکه سرطان در یک ریه محدود می باشد و شاید به غدد لنفاوی مجاور ،« محدود » عبارتند ار مرحله
یعنی اینکه سرطان به ریه دیگر یا به فراتر از ریه ها گسترش یافته است. ،« پیشرفته » گسترش یافته باشد، و مرحله
در مورد سرطان سلول غیرکوچک ریه، بسته به میزان گسترش بیماری، از مراحل 1 تا 4 استفاده می کنند.
میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان ریه
ممکن است میزان بقای بیماران مبتلا به سرطان ریه گمراه کننده باشد. بسته به مرحله بیماری در زمان تشخیص
آن، احتمال زنده ماندن بیماران مبتلا به سرطان سلول کوچک ریه به مدت 5 سال پس از زمان تشخیص بیماری
از 1 تا 49 درصد متغیر است. اما در طی دهه گذشته پیشرفت هایی در درمان این بیماری به دست آمده است، و
بنابراین شاید در افرادی که امروزه این بیماری در آنها تشخیص داده می شود نتیجه بیماری بهتر شده باشد.
درمان مراحل اولیه سرطان ریه
اگر سرطان غیرسلول کوچک ریه پیش از گسترش یافتن به فراتر از یک ریه ردیابی شود، گاهی اوقات می توان آن
را با جراحی معالجه نمود. ممکن است جراح بخشی از ریه که حاوی تومور است، یا، در صورت لزوم، کل ریه را
بردارد. بعد از عمل جراحی، برخی از بیماران تحت پرتودرمانی و یا شیمی درمانی قرار می گیرند تا سلول های
سرطانی باقی مانده از بین برود. در بیمارانی که به سرطان سلول کوچک ریه دچار هستند، معمولاً جراحی از
گزینه های درمان نمی باشد زیرا این سرطان معمولاً پیش از زمان تشخیص گسترش یافته است.
درمان سرطان ریه پیشرفته
اگر سرطان ریه آنقدر پیشرفته است که نمی توان آن را معالجه نمود، باز هم می توان با استفاده از درمان های
مختلف به بیمار کمک کرد بیشتر زنده بماند و از کیفیت زندگی بهتری برخوردار شود. با کاربرد شیمی درمانی و
پرتودرمانی می توان اندازه تومورها را کاهش داد و به کنترل نمودن علائم، مانند درد استخوان ها یا انسداد مجاری
تنفسی، کمک نمود. معمولاً از شیمی درمانی به عنوان درمان عمده سرطان سلول کوچک ریه استفاده می شود.
هدف درمانی
هدف درمانی شکل جدیدتری از درمان سرطان است و اغلب از آن به صورت ترکیب با شیمی درمانی، یا به
هنگامی که درمان های دیگر موفق عمل نمی کنند، استفاده می شود. در یک نوع از هدف درمانی از رشد رگ های
خونی جدیدی جلوگیری می شود که سلول های سرطانی را تغذیه می کنند. محققان نشان داده اند این نوع
هدف درمانی، اگر همراه با شیمی درمانی انجام شود، به بیماران مبتلا به سرطان ریه پیشرفته کمک می کند بیشتر
زنده بمانند. در دیگر انواع هدف درمانی، همان طور که در این تصویر بسیار بزرگ شده می بینید، از ارسال
سیگنال هایی جلوگیری می کنند که باعث تکثیر سلول های سرطانی می شوند.
آزمایشات بالینی سرطان ریه
با انجام آزمایشات بالینی به پزشکان کمک می شود درمان های نویدبخش جدید سرطان ریه را بررسی نمایند. و
بیماران با شرکت در آزمایشات بالینی به مراقبت های جامع دسترسی پیدا می کنند.
زندگی شخص بیمار پس از تشخیص این بیماری
ممکن است تشخیص سرطان ریه باعث شوکه شدن شخص بیمار شود، و، اگر با کشیدن سیگار ارتباط داشته باشد،
امکان دارد او احساس گناه هم بکند که در ایجاد این بیماری مقصر است. اما اینک زمان آن نیست که او خود را
مقصر قلمداد کند. کارشناسان توصیه می کنند بیمار باید به جای این کار آینده نگر باشد. هنوز آنقدر دیر نشده که او
نتواند تغییرات مناسبی در سبک زندگی خود ایجاد کند. شواهد موجود نشان می دهد وضعیت بیمارانی که پس از
آگاهی از ابتلا به سرطان ریه سیگار را ترک می کنند بهتر از بیمارانی خواهد بود که به کشیدن سیگار ادامه
می دهند.
سرطان ریه و دود سیگار دست دوم (سیگاری های غیر فعال)
چکشیدن سیگار دلیل عمده ابتلا به سرطان ریه است، اما تنها عامل خطر نمی باشد. به نظر می آید استنشاق دود
سیگار دست دوم در منزل یا در محل کار هم این خطر را افزایش می دهد. احتمال ایجاد سرطان ریه در شخصی
غیرسیگاری که با یک سیگاری ازدواج کرده است 20 تا 30 درصد بیشتر از شخصی غیرسیگاری است که همسر
یا شوهرش سیگار نمی کشد.
سرطان ریه و قرار گرفتن در معرض مواد در محل کار
ممکن است مشاغل خاص خطر سرطان ریه را در افراد سیگاری و غیرسیگاری افزایش دهد. افرادی که با اورانیوم،
آرسنیک، و دیگر مواد شیمیایی صنعتی سر و کار دارند باید احتیاط هایی را رعایت نمایند تا میزان قرار گرفتن در
معرض این مواد را محدود سازند. آزبست، که زمانی در گذشته به طور گسترده ای در مواد عایق کننده استفاده
می شد، یکی از علل معروف ایجاد سرطان ریه می باشد. امروزه به ندرت از آزبست استفاده می شود، اما کارگرانی که
سال ها پیش در معرض آن قرار گرفتند هنوز هم با خطر ابتلا به سرطان ریه روبرو می باشند.
سرطان ریه و گاز رادون
رادون گاز رادیواکتیو طبیعی است که در قسمت های خاصی از زمین در سطوح بالاتر از نرمال وجود دارد. ممکن
است غلظت این گاز در منازل افزایش یابد و خطر سرطان ریه بیشتر شود، مخصوصاً در مورد افرادی که سیگار
می کشند. این گاز قابل رؤیت نیست و بی بو می باشد، اما با استفاده از کیت های (مجموعه قطعات یک دستگاه
به صورت مونتاژ نشده) ساده می توان آن را ردیابی نمود.
سرطان ریه و آلودگی هوا
آلودگی هوا، گرچه در مقایسه با کشیدن سیگار تعداد بسیار معدودتری از موارد سرطان ریه را ایجاد می کند، با این
وجود ممکن است در تشکیل سرطان ریه نقش داشته باشد. کارشناسان معتقدند که امکان دارد آلودگی ناشی از
اتوموبیل ها، کارخانجات، و نیروگاه ها به نحوی شبیه به دود سیگار دست دوم بر ریه های مردم تأثیر گذارد. برآورد
می شود حدود 5% از مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در سطح جهان به دلیل آلودگی هوا رخ می دهد.
دیگر عوامل خطر سرطان ریه
• سابقه سرطان ریه در خانواده.
• نوشیدن آبی که غلظت آرسنیک آن بالا است.
سرطان ریه در افرادی که با عوامل خطر شناخته شده روبرو نیستند، از جمله در افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند،
هم ایجاد می شود. محققان هنوز دلیل این امر را نمی دانند، اما به نظر می آید موارد بروز سرطان ریه در زنان
غیرسیگاری بیشتر از مردان غیرسیگاری باشد. و یک نوع سرطان ریه به نام آدنوکارسینوم در غیرسیگاری ها رایج تر
است تا در سیگاری ها.
پیشگیری سرطان ریه
سرطان ریه شاید یکی از مهلک ترین شکل های سرطان است، اما یکی از پیشگیری پذیرترین شکل سرطان هم
می باشد. راه پیشگیری این بیماری در دو کلمه خلاصه می شود: سیگار نکشید. و اگر سیگار می کشید، کمکی که
لازم دارید را به دست آورید تا آن را ترک کنید. ظرف مدت 5 سال پس از ترک سیگار، خطر مرگ ناشی از سرطان
ریه کاهش می یابد و به نصف خطر مربوط به شخصی می رسد که روزی یک پاکت سیگار می کشد. و ده سال پس
از ترک سیگار، احتمال مرگ ناشی از سرطان ریه عملاً به میزانی خواهد رسید که انگار هرگز سیگار نکشیده اید.